Respect, rouw en de waarde van een mensenleven in een geldgedreven maatschappij

Gepubliceerd op 28-01-2025

Respect, rouw en de waarde van een mensenleven in een geldgedreven maatschappij

Als er iets is dat je confronteert met de kern van het leven, dan is het wel het verlies van een dierbare. De afgelopen periode hebben we uit eigen ervaring gezien hoe de maatschappij omgaat met de dood – en eerlijk gezegd, het laat een wrange smaak achter.

Toen mijn schoonmoeder overleed, kwamen we in aanraking met regels en procedures die niets te maken hadden met respect of menselijkheid. Een dag na haar overlijden moest mijn schoonvader de tag van het verzorgingshuis en het bed al inleveren. Binnen drie dagen na de uitvaart moest hij zijn appartement verlaten – alsof rouw en herinneringen simpelweg in verhuisdozen gestopt kunnen worden.

Daarnaast viel het op hoe de maatschappij functioneert rondom rouw. Werkgevers bieden vaak minimaal verlof, alsof één of twee dagen genoeg zijn om verlies te verwerken of een plek te geven. Ook de omgang met een uitvaart liet zien hoe ongemakkelijk mensen met de dood omgaan: onuitgenodigde gasten verschenen bij een besloten ceremonie, terwijl anderen, van wie je steun zou verwachten, stil bleven. Aan de andere kant waren er onverwachte gebaren van steun die diepe indruk maakten, juist van mensen van wie je het niet had verwacht.

Het confronterende is dit: onze maatschappij draait door, zelfs als een mensenleven eindigt. Er is weinig ruimte om stil te staan, om te voelen, om betekenis te geven aan het verlies. Alles lijkt ondergeschikt aan efficiëntie, regels en deadlines. Het voelt alsof je als persoon pas écht waarde hebt voor je directe nabestaanden, terwijl de rest van de wereld alweer verder lijkt te gaan.

Hoe keren we dit tij?

Het probleem is niet alleen een gebrek aan respect, maar een gebrek aan verbinding. Als samenleving lijken we vergeten te zijn wat het betekent om mens te zijn. De menselijke maat is vervangen door praktische efficiëntie en daarmee verdwijnt iets fundamenteels: de erkenning van elkaars bestaan en de waarde van een mensenleven.

We kunnen dit alleen veranderen door het klein te houden. Door te beginnen bij onszelf en onze eigen sociale kringen. Door meer tijd en aandacht te geven aan degenen die belangrijk voor ons zijn – niet alleen in hun aanwezigheid, maar ook in hun afwezigheid. Het betekent dat we stil durven staan bij het leven, bij de kwetsbaarheid ervan en bij de verbindingen die ons mens maken.

Wat kun je doen?

Bouw aan je sociale kring: Richt je op de mensen die er écht toe doen. Geef ze tijd, aandacht en liefde, want zij zijn de waardevolle basis van je leven.

Leef bewust: Geniet van kleine momenten, vier het leven en maak tijd vrij voor wat belangrijk is – vóórdat het leven je ertoe dwingt stil te staan.

Sta stil bij anderen: Toon empathie, ook als het niet jouw verlies is. Een simpel gebaar of woord kan voor iemand anders een wereld van verschil maken.

De wereld verandert niet in één dag, maar als we collectief kiezen voor meer menselijkheid en respect, kunnen we de waarde van een mensenleven opnieuw centraal stellen.

Laten we beginnen met aandacht en zorg voor elkaar – niet omdat het moet, maar omdat het menselijk is. Want uiteindelijk is de waarde van het leven niet wat de maatschappij eraan geeft, maar hoe wij het samen betekenis geven.

Liefs, Jean-Pierre Peeters



file-26AKgUZ5NQN8vKBGSqFHAD.webp